Microsoft word - sanitas def.abstracts 2006.doc

Voorwoord 10de symposium
Arbeidsrisico’s in de podiumkunsten worden nog steeds onderschat.
Het tiende symposium van de Stichting “Harm and Harmony in musicians” dient om tebenadrukken dat bij de uitoefening van het beroep musicus de noodzaak van preventie groot isom tijdelijke of definitieve schade te voorkomen.
Deze schade kan wellicht worden onderkend, wanneer men de interactie tussen de werkzaamheidvan de hersenen en de invloed op de inspanning van de spieren als duidelijk samenhangend ziet.
Omgekeerd: hoe de spieren van invloed zijn op de activiteiten van de hersenen. Vandaar de titelvan dit symposium: “WAT BEWEEGT DE HERSENEN ?”.
In een nawoord kan worden gesteld, dat sinds de oprichting van de Stichting in 1988preventieve maatregelen meer aandacht krijgen.
De onderwerpen op deze dag zijn niet altijd nieuw, de inhoud van voorkomen en behandelenvan opgelopen letsels vaak wel.
Het bestuur is veel dank verschuldigd aan degenen, die (wederom) de mogelijkheid hebbengegeven door financiële steun. De Vereniging van Artsen Automobilisten, de V.V.A.A., heeftopnieuw grote inspanningen van de medewerkers laten zien, onontbeerlijk bij detotstandkoming van deze bijeenkomst, voor deze hulp is het bestuur zeer erkentelijk.
Constant C. Delprat, artsAdviseur bestuur Constant Delprat, adviseur van de Stichting “Sanitas in Musica, Musicis Sanitas” De heer prof dr Misa Dzoljic, Raad van Bestuur AMC en vice decaan Ochtendvoorzitter
Wim van Kernebeek, huisarts en medisch adviseur van o.m. het Conservatorium te Amsterdam Middagvoorzitter
Davy de Boer, huisarts en medisch adviseur van het Koninklijk Concertgebouw Orkest Ontwikkelingen in de medicamenteuze behandeling van reumatoïde artritis (RA).
- Prof dr med. Eckart Altenmüller, MD, MA, neuroloog Neurodidaktik des Übens - Nutzt die Hirnforschung Musikern?
- Criss Taylor, Alexander techniek docent te Utrecht Violinist in Balance
Muziekkramp
- Prof dr Claudia Spahn, neuroloog Universiteit Freiburg Prävention im Musikstudium
- Theo Berkhout, orkestinspecteur Koninklijk Concertgebouw Orkest Achter de schermen….
- Prof dr Theo Mulder, Hoogleraar Bewegingswetenschappen Universiteit Groningen The flexibility of the brain:
toward a better understanding of disorders and recovery
Podium angst en psychiatrie: zit er muziek in?
- Dr ir Jan de Laat, audioloog Universiteit Leiden Gehoorbeschadiging door muziekgeluid voorspelbaar?
- Mr Pauline Beran, adviseur podiumkunsten Amsterdam Vrouwe Justitia en sanitas musicis
Geblinddoekt, maar ook doof voor gehoorschade?
Ontwikkelingen in de medicamenteuze behandeling van reumatoïde artritis (RA).
De laatste jaren is er overtuigend bewijsmateriaal geleverd dat vroege behandeling van RA irreversibele gewrichtsschade kan beperken. Gelukkig is ook de beschikbaarheid van effectieve medicatie de laatste tien jaar enorm toegenomen. Meteen na het stellen van de diagnose RA worden zogenaamde DMARDs (disease modifying anti-rheumatic drugs) voorgeschreven zodat de ziekteactiviteit zo snel mogelijk onderdrukt wordt. Middelen zoals penicillamine, antimalaria middelen en oraal of intramusculalaire goud zijn vrijwel in onbruik geraakt en vervangen door methotrexaat, sulfasalazine en leflunomide. Studies die gebruik maken van een “early arthritis clinic” tonen aan dat het starten van meerdere DMARDs in combinatie met prednison in een afbouwschema een redelijke kans geeft op remissie van de ziekte. De laatste vijf jaar is het ook gebruik van biologicals gemeengoed geworden in de behandeling van RA. Deze middelen zijn het product van spectaculaire ontwikkelingen in de biotechnologie. Vooral middelen die aangrijpen op de interleukine TNF-_ kunnen het ziekteproces gunstig beïnvloeden (etanercept, infliximab en adalimumab). Recent is een monoclonale antistof gericht tegen een subpopulatie van B-cellen geregistreerd voor de behandeling van RA (rituximab). Het middel wordt via een infuus toegediend en wordt, net zoals bij de andere biologicals, vrijwel altijd gecombineerd met methotrexaat. Twee infusen kunnen de ziekteactiviteit voor een periode van 6 tot 12 maanden sterk doen verminderen.
Het streven naar remissie en daardoor het voorkomen van irreversibele gewrichtsschade en behoud van functie komt door bovengenoemde ontwikkelingen steeds dichterbij.
Dr. K. Vos, reumatoloog verbonden aan het AMC en het Jan van Breemen instituut Neurodidaktik des Übens - Nutzt die Hirnforschung Musikern?
In den letzten 10 Jahren ermöglichen bildgebende Verfahren sehr genaue Einblicke in die Arbeitsweise des Gehirns beim Üben. Wir wissen heute beispielsweise, dass schon Klavieranfänger beim Hören von Klaviermusik oder beim Beobachten von musizierenden Händen die motorischen Handregionen der eigenen Grosshirnrinde aktivieren - ohne dass dabei eine Hand-Bewegung messbar ist. Solche mentalen Repräsentationen von Musik in "Spiegelneuronsystemen" führen zu einer besseren Gedächtnisbildung beim Üben. Andere neurophysiologische Erkenntnisse beziehen sich auf das "Wie" des Übens. Neue Ergebnisse belegen, dass es günstiger ist, oft und kürzer zu üben, verschiedene Stücke in einer Übesitzung zu trainieren und nach dem Üben ausreichend zu schlafen. Wir glauben daher, dass Erkenntnisse der Hirnforschung den Übenden helfen können - aber wir geben auch zu, dass erfolgreiche Musiker immer intuitiv die richtigen Wege des Übens Prof. Dr. med. Eckart Altenmüller MD., MA.
Institute of Music Physiology and Musicians' Medicine (IMMM) University of Music and Drama Adress:Hohenzollernstrasse 47, D-30161 Hannover, Germany Violinist in Balance

Balance is the core of good violin and viola technique.
The violinist's balance is often disturbed by the demands of his instrument in combination with chin and shoulder rest that do not fit his body. Stiffened and shortened neck, arm and back muscles inhibit good playing, which requires free movement in all joints. Years of cramped playing can lead to Violinists and violists need to be able to stabilize their instrument in order to play, without limiting movement in the neck, hands and arms. Chin rests and shoulder rests are the equipment used to facilitate playing technique, but the choice of equipment is often left to chance.
Musicians come in all shapes and sizes and, like the rest of the population, many are taller than a generation ago. Commercial equipment no longer accommodates the wide range of players' sizes and proportions. This is especially the case when it comes to chin rests, which no longer match the neck length of many musicians. A wider range of shoulder rests is also needed to accommodate narrower shoulders often found in women professionals.
Teachers at the Utrecht Alexander Technique Institute for Musicians at the Utrecht School for the Arts, Faculty of Music have been working with conservatory musicians for the past 15 years. It became clear that unlearning unnecessary muscle contractions associated with playing was impossible for violinists and violists as long as their equipment required them to shorten stature and block shoulder and neck to keep the instrument from slipping.
During an educational research projecti[1] individual problems of balance were addressed by eleven violin and viola students at the Utrecht School for the Arts, Faculty of Music in the Netherlands. With professional supervision they improved their individual comfort and mobility with modifications of chin and shoulder rest. A chin rest testing kit was developed to allow adjustment of the chin rest in height, tilt, angle, shape and position for the first time. This, along with adjusted and custom made shoulder rests, made it possible to fine-tune the equipment to respect the balance of the head on the spine, and to free the left shoulder joint.i[2] Awkward instrument position was also corrected, facilitating At the same time the students re-trained cramped playing habits, using the Alexander Technique, to improve their playing technique. As a group they came up with new solutions, and recorded their experiences. In the process they overcame most of their playing difficulties. The website www.violinistinbalance.nl records the stories and findings of this research.ii[3] Multi-mediadocumentation allows you to read and see what happened. Before and after playing videos will be added later in the year which chart the technical improvement in the playing of the students.
A government grant will support development of prototypes for a series of chin rests to suit different body types.iv[4] These chin rests will incorporate adjustments to the original chin rest series which we found useful during and after the research. Wolf Music Products will finance and produce the series
of chin rests which can be used as a set by teachers and schools, or individually by professionals and amateursv[5]. The government grant also allows us to develop a series of hand-made shoulder
rests for further study at the conservatory. We hope to perfect the basic design and method for making custom made shoulder rests to suit different body types. By matching the individually designed shoulder rest to the chin rest, we hope to give individual musicians maximum playing freedom while providing sufficient support. The new series of chin rests and shoulder rests will be presented at the symposium Violinist in Balance at the Utrecht School for the Arts in spring 2007.
Check www.hku.nl for more information.
Crissman Taylor, violinist, researcher, Utrecht School for the Arts, Faculty of Music [Abstract congres “Wat beweegt de hersenen” Muziekkramp
Eigenlijk is het beter te spreken van musiceerkramp. Bij het bespelen van een instrument treden er onwillekeurige verkrampte bewegingen (dystonie) op van het lichaamsdeel waarmee het instrument wordt bespeeld. Meestal betreft dit een hand, maar bij blazers kan ditzelfde optreden aan de lippen.
De onwillekeurige bewegingen verstoren het spel en kunnen het spelen zelfs onmogelijk maken.
Deze bewegingsstoornis staat bekend onder de naam taakspecifieke dystonie. Bij het musiceren treedt de verkramping op terwijl bij allerlei andere activiteiten, waarbij dezelfde spieren worden gebruikt, de bewegingen normaal kunnen worden uitgevoerd. Vaak echter treden na verloop van tijd ook bij andere handelingen dystone verschijnselen op. Er zijn ook andere vormen van taak specifieke dystonie, bijvoorbeeld optredend bij schrijven (schrijfkramp) of typen, of bij het spelen van golf of darts. Lang is het ziektebeeld onbegrepen geweest, temeer omdat bij onderzoek van de hersenen, er geen afwijkingen werden gevonden. De aandoening werd veelal gezien als een psychische stoornis. Bij spanning of stress nemen de klachten ook vaak toe. De laatste jaren wordt de aandoening echter beschouwd als een reële fysische aandoening. Hoewel er in de anatomie van de hersenen vrijwel nooit afwijkingen worden gevonden, worden er bij het zichtbaar maken van functionele processen, wel verschillen ten opzichte van gezonde personen gevonden. Het lijkt dus te gaan om een functiestoornis in de hersenen.
Musici blijken extra gevoelig voor het ontstaan van dystonie. Bij 1 op de 500 musici zou muziekkramp optreden. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de grote mate van belasting en het frequent repeterend optreden van min of meer stereotype bewegingen. Er zijn aanwijzingen dat hierdoor de differentiatie van gebieden in de hersenen verloren kan gaan, waardoor bij bepaalde activiteiten de spieren niet meer voldoende selectief kunnen worden aangestuurd. Bepaalde anatomische veranderingen aan de arm, bijvoorbeeld het aanwezig zijn van abnormale peesverbindingen zouden predisponerend kunnen werken. Ook wordt nogal eens aangegeven dat de problemen ontstaan na een periode van excessief en onder spanning spelen, na aan letsel aan het betrokken lichaamsdeel of na het overgaan op een nieuw instrument. Een terugkeer naar de oude situatie heeft dan helaas De klachten ontstaan meestal op 30-40 jarige leeftijd. Pijn staat eigenlijk nooit op de voorgrond. De musicus ervaart een verlies van controle over de bewegingen waarbij, bijvoorbeeld, de vingers, of een enkele vinger, ongewild, als vanzelf, teveel buigen of strekken. Het onvermogen te spelen en ook het feit dat de klachten niet als zodanig worden herkend kan tot veel frustratie aanleiding geven.
De behandeling is in de meeste gevallen moeizaam. Wanneer de klachten nog maar kort bestaan en er een duidelijke aanleiding is, kan een periode van absolute rust en het daarna weer geleidelijk opbouwen van de activiteiten helpen. Ook is beschreven dat dan absolute immobilisatie met behulp van gips effectief kan zijn. Ook verschillende vormen van oefentherapie zouden soms kunnen helpen. Bij verschillende andere vormen van dystonie zijn injecties met botuline in de betrokken spieren, waardoor die spieren verzwakt worden, effectief. De effecten bij musici zijn met deze therapie echter vaak onvoldoende omdat door de verzwakking de controle over de spieren te kort Prävention im Musikstudium
Hintergrund: Der Vortrag beschäftigt sich mit der Evaluation eines an der Musikhochschule Freiburg
entwickelten und durchgeführten Programms zur Verhinderung berufsspezifischer Belastungen und zum Aufbau gesundheitsfördernder Verhaltensweisen bei Musikern in Hochschulausbildung.
Methoden: Innerhalb einer Langzeit-Beobachtungsstudie (nicht-orthogonales Design) konnten die
Daten einer Interventionsgruppe mit denen einer Vergleichsgruppe kontrastiert werden. Im Kohortensequenzplan (Einschlusszeitraum: 3_ Jahre) wurden mittels psychometrischer Erhebung sowohl Beschwerden (physisch und psychisch) wie auch Gesundheitsverhalten erfasst und Ergebnisse: Es konnte gezeigt werden, dass Musikstudierende stärker körperlich und seelisch
belastet sind als vergleichbare Personen in der Normalbevölkerung. Die seelischen Belastungen von Musikstudierenden steigen im ersten Studienjahr deutlich an. Zum Ende des zweiten Studienjahres zeichnet sich eine Erholung der körperlichen und seelischen Belastungen ab. Das musikerspezifische Präventionsangebot hilft, die Verschlechterung des seelischen Befindens abzufangen. Insgesamt zeigen die Studierenden einen allgemeinen Trend vermehrt präventive Maßnahmen in Anspruch zu Schlussfolgerung: Trotz methodischer Einschränkungen bietet die vorliegende Evaluationsstudie
eine wissenschaftliche Evidenz für den gewissenhaften und vernünftigen Gebrauch eines präventiven Lehrangebotes für angehende Musiker.
Prof. Dr. med. Dipl. Mus. Claudia Spahn
Leiterin des Freiburger Instituts für Musikermedizin (FIM) i[1] The research was carried out at the Utrecht School for the Arts, Faculty of Music, and supported by a matching grant from the Stichting Student en Gezondheid.
ii[2] All equipment and prototypes were created by Servaas Franssen, iii[3] Website designed by Vanesa Abajo Perez, www.espressomedia.nl iv[4] Dutch Ministry of Education, Impuls project, overseen by Stichting Handicap en Studie.
v[5] The researcher and the HKU will not be making any profit on the chin rest series. Our wish is to make them available to our students and teachers, and to the general public.
Achter de schermen….
Theo Berkhout, orkestinspecteur Koninklijk Concertgebouw Orkest 42 jaar in het orkest van het Concertgebouw, 3 orkesten en 3 dirigenten, Bernard Haitink, De voor- en nadelen, gevolgen van de Arbowet. Diverse verhalen over het orkest en zijn dirigenten.
Hoe belangrijk het is dat het orkest van het Concertgebouw over eigen artsen beschikt.
The flexibility of the brain:
toward a better understanding of disorders and recovery
Many studies have shown that the brain reacts (adapts) almost immediately to changes in the periphery. It has been shown that deprivation of input results into a decrease in the size of neural representations, whereas an increase in input results into an increase in representational space.
These mechanisms of neural adaptation have implications for the understanding of peripheral lesions. They indicate that a chronic distortion of afferent input may lead to central changes. In other words, they clearly indicate that the consequences of a peripheral lesion are not limited to the Normally neural representations are continually updated by means of response-produced input from the moving body. Periods of relative immobilization cause cerebral reorganization and impairment of central control. However, recent neuroimaging data showed that relevant input is not only generated by actual movements, but also by the imagination of a movement (motor imagery). During motor imagery more or less the same brain areas become activated as during actual movement.
Furthermore, it has been shown that motor imagery can be used for the learning of movements (Mulder et al , 2004). The causal mechanism seems to be fully central, that is to say during motor imagery no peripheral activity (muscles, heart rate etc) is observed (Mulder et al. 2005).
These are intriguing phenomena. It will be discussed whether it would be possible to use motor imagery for updating neural representations during periods of immobilization or after periods of pain Mulder, Th., Zijlstra, S., Zijlstra, W., & Hochstenbach, J. (2004). The role of motor imagery in learning a totally novel movement. Experimental Brain Research,154, 211-217 Mulder, Th. Zijlstra, S., & De Vries, S. (2005). Observation, Imagination and Execution of an Effortful movement: more evidence for a central explanation of motor imagery. Experimental Brain Research, 163: 344-351 Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) Amsterdam & Interfacultair Centrum voor Bewegingswetenschappen Podium angst en psychiatrie: zit er muziek in?
Hebben wij iets bij dit onderwerp aan het bekendste voorbeeld van de ontmoeting tussen een musicus en een psychiater? Op het eerste gezicht niet veel. De musicus was een componist met huwelijksproblemen. De psychiater hield zich niet aan de regels van de door hem ontwikkelende analytische Kur. Maar Mahler beweerde, dat hij veel gehad heeft aan de drie uur durende therapeutische wandeling met Freud door Leiden op 26 augustus 1910; ook voor zijn werk trouwens.
Angst voor het podium is niet kwalijk. Zonder enige spanning/angst slaat de routine toe en blijft Zo gauw de angst een hinderpaal wordt voor het optimale functioneren, moet er iets gebeuren, helemaal bij de leden van een topteam. Urgentie van het moeten optreden, oorzaak en complexiteit van het dysfunctioneren (de diagnose) bepalen, wat er precies moet gebeuren. In elk geval mag de podiumangst niet chronisch worden. De psychiater staat meestal niet in de eerste lijn, maar juist bij complexe problematiek moet hij zich spiegelen aan de flexibiliteit van de Leidse Freud. Hij moet verstand hebben van medicijnen, van psychoanalytische theorieën en eventueel de praktijk, van foute opvattingen van iemand over zijn competentie en die kunnen corrigeren en sinds kort: hoe kun je opgeroepen (podium)angst corrigeren met oogbewegingen of nog nieuwer geluid.
Gehoorbeschadiging door muziekgeluid voorspelbaar?
Samenvatting
Teveel blootstelling aan lawaai kan gehoorproblemen veroorzaken. In de wet geluidhinder zijn bepalingen opgenomen die een werkgever verplichten gehoorbeschermende maatregelen te nemen als werknemers langdurig in teveel lawaai moeten werken. Onderzoek van TNO laat zien dat er elk jaar opnieuw zo’n 22.000 jongeren bijkomen die gehoorschade oplopen ten gevolge van o.a.
discomuziek. Bij 75% van alle professionele musici komen gehoorproblemen voor (ref. Kähäri1,2). De gehoorklachten die door lawaai veroorzaakt worden kunnen o.a. zijn: gehoorverlies, tinnitus (oorsuizen), hyperacusis (last van te harde geluiden), diplacusis (waarneming van verschillende toonhoogtes links/rechts). Het lijkt erop dat de geluidsniveaus de afgelopen decennia langzamerhand gestegen zijn en daarmee ook de omvang van de problematiek, zelfs leidend tot In Nederland worden deze gehoorklachten bij musici geleidelijk onderkend. In november 2002 is een convenant gesloten tussen overheid, werkgevers (orkestdirecties), werknemers (musici) over de aanpak ervan bij symfonie orkesten. Hierin is plaats voor voorlichting (reeds op jonge leeftijd, bijvoorbeeld op conservatoria), preventie, protectie (niet alleen gehoorbeschermingsmiddelen) en revalidatie. In 2005 is een onderzoeksproject gestart waarin het gehoor van de musici van een drietal professionele symfonieorkesten onderzocht is. Hierbij zijn ook nieuwe onderzoeksmethoden toegepast vooral bedoeld om meer inzicht te krijgen in de individuele gevoeligheid t.a.v.
gehoorschade door muziekgeluid. Toonaudiometrie wordt daarbij vergeleken met spraakaudiometrie- in-ruis, auditieve filtering, tinnitusanalyse, luidheidperceptie en OAE-metingen (Oto-Akoestische Emissies). Bovendien is een uitvoerige enquête afgenomen.
In de voordracht zal ingegaan worden op deze problematiek en op de resultaten van het aangehaalde onderzoek. Hieruit blijkt opnieuw (ref. Jansen3) dat het gehoor van deze musici zwaar belast is door veel en harde muziek. De toonaudiometrie laat geen al te grote afwijkingen zien, maar er is wel sprake van veel andere klachten en gemeten gehoorafwijkingen. De OAE-metingen blijken waardevol te zijn in het onderzoek naar gehoorschade door muziekgeluid.
Dr.ir. J.A.P.M. de Laat, Audiologisch Centrum, Leids Universitair Medisch Centrum Postbus 9600, 2300 RC Leiden, e-mail adres: [email protected] 1Hearing assessment of classical orchestral musicians. Kahari KR, Axelsson A, Hellstrom PA, Zachau 2Assessment of hearing and hearing disorders in rock/jazz musicians. Kähäri K, Zachau G, Eklöf M, Sandsjö L, Möller C. Int.J.Audiol. 2003; 42(5): 279-288.
3De status van het gehoor van musici van vijf symphonieorkesten. Jansen EJM, Neerings M, http://orkestengehoor.nl/achtergrond/downloads/gehooronderzoekrapportage.nl.pdf.
Aansprakelijkheid bij gehoorschade
Vrouwe Justitia en sanitas musicis
Geblinddoekt, maar ook doof voor gehoorschade?
Musici met gehoorschade: we horen ze nauwelijks. Ja, enkele artsen, enkele deskundigen, enkele verzekeringsmaatschappijen. Maar net zoals een danser het publiek niet zal betrekken bij zijn of haar lichamelijke ongemakken, zo zal een musicus zijn stem niet vlug verheffen: ‘’Publiek en werkgever, luister, ik lijd. Tinnitus maakt mij het leven zuur, de muze dienen gaat niet meer.‘’ Tijd dus voor een onderzoek met een nieuwe invalshoek: wat heeft vrouwe Justitia hierover te zeggen? Bemoeit zij zich met de muze?Wat zegt zij in wet en rechtspraak over gehoorschade, en wat over de rol van de –medisch- deskundigen? We laten ons verrassen door haar uitweidingen over schijnbaar niet ter zake doende kwesties als asbestose bij fabrieksarbeiders.
Zij moge dan geblinddoekt zijn, doof is zij allerminst.
Sponsors
Onze grote dank gaat ook ditmaal weer uit naar een aantal instellingen en bedrijven, die blijk hebbengegeven, de doelstellingen van de Stichting te onderschrijven en te willen ondersteunen, op welkewijze dan ook: Handencentrum Amsterdam Antwerpen www.hcaa.nl

Source: http://www.sanitasinmusica.nl/abstracts.pdf