Maart 2007 , Jaargang 4, Nummer 1 Een publicatie van Familieraad Mentrum voor ‘relaties van bij Mentrum in zorg zijnde cliënten’. Beste Lezer, Familiedag 14 april 2007 over rehabilitatie, laten we zeggen: herstel! Inhoudsopgave:
“herstelvisie”. Wat betekent dit voor
Familieraad Mentrum Maart 2007 Jaargang 4 Nummer 1 FAMILIERAAD: EVEN VOORSTELLEN Waarom ik me bij de Familieraad heb aangemeld.
In het jaar 2000 werd mijn zoon gedwongen
Soms word je gevraagd concreet te helpen, soms
opgenomen. Hij belde me meteen vanuit de kliniek:
ook moet het vanaf de zijlijn, soms wordt er van je
verlangd dat je er buiten blijft en soms ook word je
In de kliniek gedroeg hij zich oppassend en hij mocht
gezien als een deel van het probleem. Het is de
al gauw komen logeren. Het was fijn om hem weer in
kunst om te blijven balanceren direct naar je
mijn buurt te hebben. Dat was al jaren niet meer het
familielid of op het niveau van de hulpverlening.
geval geweest. Wanneer ik hem in die jaren voor zijn
De contacten die ik met de hulpverlening heb gehad
opname probeerde te bereiken, gebeurde het wel dat
waren veelal constructief. Dat maakt ook dat ik er
hij me zei dat ik wel erg op zijn vader leek maar dat
vertrouwen in heb dat de Familieraad een positieve
hij wel door had dat ik zijn vader niet was. Hij deed
bijdrage kan leveren binnen de organisatie Mentrum,
de deur niet open. Nu hij was opgenomen had hij
zoals ‘gevraagd of ongevraagd’ adviseren aan de
daar geen twijfels over. Dat stelde mij gerust.
Raad van Bestuur over zaken die met “familie” van
Na dat eerste weekend bracht ik hem weer naar de
kliniek. Eigenlijk wilde hij niet terug. Honderd
Maar, in de eerste plaats is de Familieraad er voor de
stappen voor de kliniek wilde hij alleen verder. Ik zie
familie! Familieleden kunnen met hun vragen bij de
Familieraad terecht. Die vragen zijn er op allerlei
gevangenschap, zoals hij het noemde. Dapper vond
gebied. Naar hen wil de Familieraad luisteren en
Hij is nu 41 jaar oud. Vanaf zijn puberteit maakte ik
Op 14 april aanstaande organiseert de Familieraad
me zorgen om hem. Hij gaf geen enkele hulpverlener
de jaarlijkse familiedag. Ik heb ervaren hoe
waardevol die dag voor mij was. Bent u familie? U
Hij woont nu zelfstandig en dat gaat goed, met hulp,
onder andere, van Mentrum. Hij laat zich begeleiden
omdat hij weet dat hij anders het risico loopt weer
opgenomen te worden en dat is het laatste wat hij
wil. Hij zal alles doen om te voorkomen dat hij weer
“gevangen” raakt. Daarin steun ik hem. In het
Nationale Breingeindag op 26 maart 2007
algemeen is hij tevreden over de contacten die hij
Van 26 maart tot en met 1 april 2007 vindt de 33e
heeft. Het geeft hem regelmaat en structuur.
Week van de Psychiatrie plaats. In veel instellingen
in het land zijn activiteiten met het thema Voel je
Voor mij was het een lange weg te gaan, om
Veilig! Hoe veilig voelen cliënten zich tijdens hun
enigszins te begrijpen wat het is om met
verblijf in de GGZ? De Werkgroep “Week van de
bedreigingen te moeten leven. Want daar heeft hij
Psychiatrie” en Stichting Pandora organiseren in
samenwerking met Het Dolhuys, nationaal museum
Voordat hij werd opgenomen, in de tijd van zijn
van de psychiatrie, de 33e Nationale Breingeindag
heftige psychoses, kreeg hij een enkele keer klappen
met een programma dat ruimte biedt aan inhoud,
op straat of in het café. Dat bevestigde hem in zijn
ontspanning en cultuur in een veilige sfeer. Om
gevoel dat de wereld hem vijandig gezind is. Hij
11:00 en 13:15 zijn er rondleidingen in het museum.
U kunt het museum ook op eigen gelegenheid
bezichtigen. Parallel vinden in verschillende zalen
Drie jaar geleden hoorde ik over een Familieraad en
een symposium, workshops en optredens plaats met
dat die een familiedag ging organiseren. Ik meldde
als thema Voel je Veilig! Tevens zal in het
me aan. De wijze waarop de dag werd georganiseerd
museumcafé onze speciale gast en “ervarings-
beviel me. Ik werd lid van de raad en heb daar geen
deskundige” Hans Dorrestijn optreden met werk dat
is geïnspireerd op zijn verblijf in de psychiatrie.
Zoals het voor de patiënt moeilijk is om zichzelf te
Deelname aan deze dag is gratis, maar u moet zich
accepteren, zo is het ook moeilijk voor de familie om
wel aanmelden. Het programma en de wijze van
“de ziekte” te accepteren en de situatie van “familie
van”. Het is als balanceren op een evenwichtsbalk.
Maart 2007 Jaargang 4, Nummer 1 Ingezonden brief, december 2006 Reactie Familieraad
Mijn hoofd, Ron van Eeden, heeft ons team
geïnformeerd over 'De Omgeving'. Het lezen
Wij zijn blij met je reactie. Je betrokkenheid doet ons
van jullie blad maakt me enthousiast. In de
erg goed. Hierdoor merken we dat we er gelukkig
uitgave van december 2006 stond een stukje
In je brief geef je aan dat wij op je medewerking
betrokkenen hebben op algemene informatie en
kunnen rekenen. Het is belangrijk dat mensen die bij
dat cliënten daar geen toestemming voor
Mentrum wonen en in jouw geval is dit op de
hoeven te geven. Dit is erg informatief!
Akerwateringstraat, het contact met hun familie niet
Ik ben sinds 1 februari 2006 werkzaam bij
kwijt raken. Zeker voor de mensen die langdurig van
Mentrum als verpleegkundige op de locatie
de zorg afhankelijk zijn, is het een groot risico dat ze
Akerwateringstraat. Dit bevalt mij erg goed.
iedereen om zich heen kwijt raken. Ik ben het met je
eens dat de hulpverlening er alles aan moet doen om
cliënten (ik zeg liever mensen) van onze
dat te voorkomen. Net zo goed als familie zich moet
afdeling en een collega naar het herstel-
inspannen om dat niet te laten gebeuren, want niets
congres in de Jaarbeurs in Utrecht geweest.
is erger voor een mens, dan om nergens meer bij te
Daar waren allerlei workshops waar we aan mee
konden doen. Een daarvan was een workshop:
“wat moet een hulpverlener weten over familie
We moeten ook voorkomen dat ze vervreemden van
van een cliënt?” Twee moeders vertelden over
de samenleving waarin ze wonen. Daar hoort het
hun ervaringen met de hulpverlening. Het
leven in de buurt bij, met de buurtbewoners, zo
shockeerde mij enigszins om te horen hoe
gewoon mogelijk. Daar hoort ook familie bij en de
moeilijk het voor hen was om de hulpverlening
van informatie te voorzien over hun zoon of
Jij steunt ons en wij steunen jou. Ik denk dat we
dochter. Nog steeds lopen ze tegen blokkades
op en worden soms zelfs asociaal behandeld.
Het is voor familie fijn om te weten wie onze
Ik vond het erg aangrijpend om hun verhalen
“partners” zijn. We weten dat er veel meer mensen
zijn die er hetzelfde over denken als jij maar die niet
goed weten hoe ze daar vorm aan moeten geven. Als
gehandicapt zusje en mijn ouders voelen zich
familiebeleid geen onderdeel uitmaakt van het
vaak niet gehoord en niet betrokken. Ik ben
afdelingsbeleid of het instellingsbeleid, is het voor
een hulpverlener en gelukkig werken er hier
individuele hulpverleners heel moeilijk iets anders te
veel mensen met hun hart. Ondanks dat blijf
doen dan wat de afdelingscultuur vraagt. Dus waar
ik een hulpverlener en ben ik geen familie.
het vooral om gaat is in de gaten houden of er in het
Ik zie op de werkvloer ook knelpunten m.b.t.
afdelingsbeleid voldoende rekening wordt gehouden
het betrekken van familie. Daar kunnen een
met familie en naasten. En zoals je nu weet, heeft
hoop dingen in verbeterd worden, vind ik.
ieder familielid recht op algemene informatie. Dat is
Daar wil ik graag aan meewerken. Ik denk dat
jullie voornamelijk op instellingsniveau
bezig zijn (misschien zit ik daar naast),
Ivo, door jouw brief is 2007 voor ons goed van start
maar ik zou graag op afdelingsniveau m.b.t.
uitgebreide folders hebben. Zou het mogelijk
zijn vijf folders te ontvangen? Hiermee kan
ik mijn collega's en nieuwe stagiaires en
leerlingen informeren over wat jullie doen en
Verpleegkundige LKP 1 Akerwateringstraat
Maart 2007 Jaargang 4, Nummer 1 Herstel als een reis van het hart
Samenvatting artikel "Herstel als reis van het Hart" door Patricia Deegan,
BELANGRIJKE ADRESSEN
verschenen in Integraal, mei 1996. Bron: www.trajectbureaus-amsterdam.nl
Ypsilon Amsterdam e.o. Patricia Deegan werd als 18-jarige gediagnosticeerd als "chronisch schizofreen" en door de omgeving en zichzelf gezien als "hopeloos". Door het opgeven van de hoop werd ze apathisch en passief. Maar ze nam toch haar herstel weer in eigen hand en is klinische psychologie gaan studeren. Nu is ze dokter en probeert de geestelijke gezondheidszorg te veranderen. Labyrinth~In Perspectief Herstel als een reis van het hart:
Hoe begint iemand aan de reis naar herstel? Voordat we actieve deelnemers
worden aan ons eigen herstelproces, bevinden velen van ons zich in een fase
van grote apathie en onverschilligheid. Een fase waarin we geen interesse meer
hebben in onze omgeving, waarin we nergens meer om geven.
Informentaal
Ik herinner mezelf op mijn zeventiende jaar, gediagnosticeerd als chronisch
schizofreen, zittend in een stoel, verdoofd door de Haldol. Mensen dwongen mij
om dingen te doen om mezelf te helpen, maar mijn hart was onverschillig en ik
gaf nergens om behalve om slapen en sigaretten roken. Ik had het opgegeven.
Opgeven was voor mij een oplossing. Het beschermde me ertegen iets te willen.
Familie-
Als ik niets wilde, kon me niets worden afgenomen. Als ik niets probeerde kon ik
vertrouwenspersoon:
geen nieuwe fouten maken. Als ik nergens om gaf, kon niets me meer pijn doen.
Ik verwacht dat het beeld dat ik hier schets, velen van ons bekend voorkomt. Ik
geloof dat onverschillig worden een aanpassingsstrategie is die wanhopige
mensen, die op het punt staan alle hoop te verliezen, aanwenden om te
Als we werken met een psychiatrisch patiënt die onverschillig is, alles heeft
De FAMILIERAAD van
opgegeven en niet meer gemotiveerd is om ergens om te geven, dan moeten we
Mentrum bestaat
begrijpen dat dit iemand is die voelt dat hij geen macht heeft. Hij ervaart dat
momenteel uit:
alle macht in handen ligt van anderen. Ten behoeve van die mensen is het zaak
een omgeving te creëren waarin keuzes kunnen worden gemaakt.
Keuzes, opties, informaties, gehoord worden, rolmodellen, ontwikkelen en
oefenen van je stem, mogelijkheden om je leven te verbeteren, dát zijn
kenmerken van een menselijk interactieve omgeving die de overgang bevordert
van onverschilligheid naar "ergens om geven" en van alleen maar overleven
naar het actief deelnemen aan je eigen herstelproces.
Ik had besloten een academische graad klinische psychologie te halen en het
GGZ-systeem te veranderen. Terugkijkend was dat een juist besluit. Zo goed en
zo kwaad als het ging probeerde ik te lezen terwijl ik dubbel zag door de
medicijnen. Ik las honderden boeken over herstel en psychologie in een poging
mezelf en mijn toestand te begrijpen. Ik probeerde steeds nieuwe manieren om
te leren leven met mijn symptomen, waaronder mijn meedogenloze
gehoorshallucinaties. En misschien het belangrijkste van alles: Als ik ´s morgens
opstond, wist ik waarom. Ik had echt een levensdoel, een roeping.
Mijn reis naar herstel gaat nog steeds door. Ik vecht nog altijd met de
symptomen, het verdriet over de verliezen die ik heb geleden. Ik ben betrokken
bij zelfhulpgroepen en lotgenotencontacten, ik gebruik nog altijd medicijnen, ben
in psychotherapie en word soms opgenomen. Maar het is niet meer zo, dat ik
medische behandeling ondergá, of dat ik naar het ziekenhuis gá. Ik heb geleerd
medische behandeling en ziekenhuizen te gebrúiken. En dat is een actieve
houding die noodzakelijk is in het herstelproces.
Maart 2007 Jaargang 4, Nummer 1 Korte samenvatting Jaarplan 2007 Informentaal start Familieraad Mentrum voorlichtingscampagne voor Turkse en Marokkaanse migranten in eigen taal
De Familieraad heeft als missie om
Informentaal is in januari 2007 gestart met een nieuw
project voor Turkse en Marokkaanse migranten met
psychische klachten: Pijn aan het gevoel. Het project
te steunen en te adviseren. Signalen die bij de Familieraad binnenkomen
bestaat uit een voorlichtingscampagne met een
telefonische informatielijn en spreekuren op
Informentaal, het informatiepunt over de Geestelijke
Gezondheidszorg (GGZ) in Amsterdam, wil hiermee
De visie van de Familieraad is dat de
migranten met psychische problemen bereiken en de
Spreekuur in eigen taal
Op het spreekuur van Informentaal geven deskundigen
voorlichting en advies in de eigen taal over alle vragen
die te maken hebben met psychische klachten. Niet
alleen kan er informatie worden verstrekt over
ziektebeelden en het behandelaanbod in Amsterdam,
maar ook over onderwerpen als dagbesteding,
De diensten van Informentaal zijn kosteloos en
In samenwerking met migrantenorganisaties of op
Marokkaanse migranten kunnen de voorlichters
bovendien op locatie in eigen taal informatie geven
over de GGZ/Mentrum. Door middel van folders en
posters zal het project de komende maanden onder de
tweedelijnsvoorzieningen en bij diverse migranten- en
Wilt u meer weten over Pijn aan het gevoel of wilt u
foldermateriaal bestellen, dan kunt u contact opnemen
Informentaal, informatie- en adviespunt GGZ,
bijeenkomsten voortdurend op de hoogte van de ontwikkelingen in
familieleden van GGZ-cliënten en voor het familiebeleid van
Maart 2007 Jaargang 4, Nummer 1 LTP Centrum stelt familieconsulent aan
t onderzoek is gebleken dat de behandeling van mensen met complexe psychiatrische klachten alleen
echt goede resultaten oplevert als de omgeving (familie, vrienden, buren en andere relevante naasten) bij
de behandeling betrokken wordt. De samenwerking tussen cliënt, behandelaar en familie wordt ook wel de
behandeltriade genoemd. Al jaren wordt er door familieorganisaties op aangedrongen deze Triade een
Het team van LTP Centrum heeft de handschoen opgenomen en de familieconsulent als nieuwe discipline in
gevoerd. Natuurlijk werkt de LTP al samen met omgeving en familie van cliënten. Dat wil niet zeggen
dat deze samenwerking altijd gemakkelijk verloopt. Behandelaars voelen zich vaak “tussen twee vuren”
staan en kunnen loyaliteitsproblemen ervaren wanneer ze de familie van een cliënt benaderen.
Familie van cliënten met een chronische stoornis, de doelgroep van de LTP, zijn soms gedesillusioneerd
geraakt door ervaringen met behandelaars en gaan contact uit de weg. De lange ziektegeschiedenis van
een cliënt kan aanleiding zijn om het geloof in de behandeling te verliezen. Ook eigen
gezondheidsklachten van de familie kunnen een rol spelen en psychosociale problemen die ontstaan zijn door het hebben van een ziek familielid. Op deze specifieke Last van de Familie richten zich de activiteiten
van de nieuwe familieconsulent, deels om deze last te helpen verminderen, maar ook om de
samenwerking met de behandelaar (weer) op gang te helpen. In een triade bestaan drie relaties: cliënt en behandelaar, cliënt en familie, familie en behandelaar. De
familieconsulent zal niet interveniëren in de relatie behandelaar en cliënt, maar zich richten op verbetering
en versteviging van de relatie van de familie met de andere twee partijen. Dit komt het functioneren van de triade ten goede en daarmee de behandeling van de cliënt.
Actief contact zoeken met familieleden van onze cliënten. Geen systeemtherapie, maar ondersteuning bieden aan de familie. Contact onderhouden met de Familieraad van Mentrum en met belangenorganisaties. Psycho-educatie over bepaalde ziektebeelden, waarbij de nadruk ligt op versterking van de positie van
Organiseren van familieavonden, liefst in samenwerking met de Familieraad. “Training on the spot”: cliënten en familieleden leren beter met elkaar te communiceren: werken aan
Familieleden die psychisch of lichamelijk lijden onder de situatie desgewenst toeleiden naar andere
Inventariseren van eventuele praktische problemen en doorverwijzen naar intern of extern
Familiespreekuur. Verzorgen van informatie voor familieleden: folders, infopakket, e.d. Consultatie aan behandelaars, bijvoorbeeld over “complexe systemen”. Meedenken in individuele behandelzaken en evaluaties: permanente aandacht houden voor de “derde
LTP Centrum zal deze nieuwe functie over een jaar evalueren.
Voorlopig is de familieconsulent, Bert Tolhuisen, alleen nog werkzaam voor de naastbetrokkenen van
cliënten van de LTP Centrum. De Familieraad van Mentrum heeft laten weten verheugd te zijn over de benoeming van een consulent en
hoopt dat andere afdelingen van Mentrum zich zullen aansluiten bij dit uitstekende initiatief! ____________________________________________________________________________________ Beloning mantelzorgers Het kabinet heeft toegezegd om alles in het werk te stellen om eind 2007 aan mantelzorgers € 250,- uit te keren. Hiervoor wordt een regeling ontwikkeld. De contouren van de regeling zijn inmiddels bekend, de precieze uitwerking nog niet. De regeling is bedoeld om waardering uit te drukken voor mantelzorgers die intensief of langdurig zorgen voor een ernstig gehandicapt of zorgafhankelijk persoon. Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg, houdt u op haar website op de hoogte. Zie: www.mezzo.nl
S. Mota, S. Miachon, J.-C. Volta, J.-A. Dalmon∗ IRC-CNRS-Lyon, 2 Avenue Albert Einstein, 69626 Villeurbanne Cedex, France Abstract A simulation of a packed-bed membrane reactor acting as an oxygen distributor for the selective oxidation of n -butane tomaleic anhydride (MA) has been performed by recreating specific reactive atmospheres in a microreactor. In the membranereactor, the oxi