Untitled

Addendum bij de NHG-Standaard Stoppen met rokenVarenicline voortaan ook bruikbaar bij stoppen met roken Wiersma Tj en Chavannes NH, namens de werk- Van belang is ook dat er inmiddels enkele chiatrische aandoening, een gevolg van het groep Stoppen met roken, met uitzondering van Van der Laan. NHG-Standaard Stoppen met resultaten van varenicline bij rokers met verschijnsel) of een combinatie van deze roken, addendum Varenicline. Huisarts Wet een ziekte. Het eerste onderzoek betreft een factoren.8,9 De werkzaamheid en veiligheid RCT onder 744 patiënten, die reeds bekend van varenicline is niet vastgesteld bij men- zijn met hart- en vaatziekten, waarbij de ene Inleiding
of epilepsie in de voorgeschiedenis. Door In de NHG-Standaard Stoppen met roken uit stoppen met roken kan bij een psychiatri- 2007 wordt het gebruik van varenicline nog daags een placebo.6 Beide groepen kregen daarnaast begeleiding bij de stoppoging. der varenicline) een exacerbatie optreden.
moment alleen was onderzocht bij gezonde proefpersonen en omdat de effecten op de het abstinentiepercentage in de varenicli- Implicaties voor de praktijk
lange termijn nog onduidelijk waren (zie negroep 47,0% versus 13,9% in de placebo- Nicotinevervangende middelen blijven bij groep. Gemeten over de periode van week 9 multidisciplinaire richtlijn Behandeling van tot en met 52 waren de abstinentiepercen- tabaksverslaving van 2009, waarin ook het tages in beide groepen respectievelijk 19,2% komen, kan voortaan in plaats van nortrip- NHG heeft geparticipeerd, is inmiddels wel en 7,2%. Beide verschillen waren significant. tyline of bupropion ook varenicline worden een plaats voor varenicline ingeruimd.1 Dit Gebruik van varenicline ging niet gepaard gebruikt. Er zijn op dit moment nog onvol- met een toename van cardiovasculaire aan- pen met roken die op basis van deze richtlijn doeningen en 9,6% van de gebruikers (ver- keur voor een van de drie laatstgenoemde is ontwikkeld.2 Met ingang van 2011 komen sus 4,3% in de placebogroep) stopte voor- middelen uit te spreken. Voor al deze mid- tijdig met het middel vanwege bijwerkingen delen geldt dat ze alleen in combinatie met te stoppen met roken te ondersteunen voor vergoeding in aanmerking. De multidiscipli- Het tweede onderzoek betreft een analoge naire richtlijn is als uitgangspunt voor de RCT onder 504 patiënten met mild tot matig vergoedingsregeling genomen. Dit is reden chiatrische stoornis, waarbij de helft even- positie van varenicline opnieuw onder de mg varenicline kreeg, en de andere helft 2 maal daags een placebo.7 In de weken 9 tot daags 0,5 mg en 4 dagen 2 maal daags 0,5 Onderzoeksgegevens
mg geleidelijk op te voeren tot een onder- Sinds 2007 zijn er verschillende nieuwe gege- vens over varenicline beschikbaar gekomen centage in de vareniclinegroep 42,3% ver- Als het middel niet goed wordt verdragen, waarmee de effectiviteit en veiligheid van sus 8,8% in de placebogroep. In de weken kan de dosering (tijdelijk of blijvend) ver- dit middel verder wordt onderbouwd. In de Cochrane-review uit 2009, waarin onderzoe- respectievelijk 18,6 en 5,6%. Ook deze beide verschillen waren significant. Misselijkheid, patiënten die succesvol zijn gestopt met nen en met een follow-up van ten minste 6 roken en een grote kans op terugval naar maanden zijn geïncludeerd, wordt geschat den meer gerapporteerd in de varenicline- dat de stopkans met varenicline 2,33 maal groep. Psychiatrische bijwerkingen deden individuele gevallen met 12 weken worden zo groot is als die met placebo (95%-BI 1,95 zich niet vaker voor in de vareniclinegroep verlengd. Bij belangrijk nierfunctieverlies tot 2,80; p < 0,001), 1,52 maal zo groot is als (eGFR 10 tot 30 ml/min) is de kans op bij- die met bupropion (95%-BI 1,22 tot 1,88; p < 0,01), en 1,31 maal zo groot is als die met kenen dat het bezwaar dat varenicline niet ring maximaal 1 maal daags 1 mg. De eerste nicotinevervangende middelen (95%-BI 1,01 is onderzocht bij risicogroepen, komt te 3 dagen adviseert men in dat geval 1 maal tot 1,71; p < 0,05).3 Deze resultaten komen in grote lijnen overeen met die van een eer- Vanwege de mogelijke inductie van suïcidale In postmarketingonderzoek is het gebruik gedachten en gedragingen wordt va renicline Bijwerkingen die regelmatig voorkomen (bij van varenicline geassocieerd met een klei- (evenals overigens bupropion) bij voorkeur meer dan 10% van de gebruikers) zijn vooral ne kans op gedragsverandering (agressief misselijkheid, slapeloosheid en abnormale gedrag), depressieve stemming, psychose, chiatrische aandoeningen zoals schizofre- dromen.3,5 Soms treedt ook duizeligheid en suïcidale gedachten en pogingen. Het is op nie, een bipolaire stoornis of een ernstige slaperigheid op, waardoor de rijvaardigheid dit moment niet duidelijk of het hier gaat depressie. Depressie en suïcidale gedachten licht tot matig beïnvloed kan worden.
om een causale relatie, een coïncidentie, een verergering van een onderliggende psy- gebruikers van varenicline (of bupropion) H u i s a r t s & W e t e n s c h a p zonder vooraf bestaande psychiatrische aan- 2 Partnership Stop met roken. Zorgmodule doeningen. Het advies is hier bij controles Stoppen met roken. Den Haag: Partnership randomized trial. Circulation 2010;121:221- Stop met Roken, 2009. www.stivoro.nl > alert op te zijn en de behandeling onmiddel- Voor professionals > Interventies > Behan- lijk te staken zodra zich stemmingsverande- Lawrence D, Lee TC. Effects of varenicline ringen of suïcidaal gedrag voordoen.
3 Cahill K, Stead L, Lancaster T. Nicotine on smoking cessation in mild-to-moderate Chest 2010 Sep 23 [Epub ahead of print].
8 Jimenez-Ruiz C, Berlin I, Hering T. Vareni- Literatuurlijst
4 Eisenberg MJ, Filion KB, Yavin D, Belisle Bij verwijzingen naar NHG-producten: zie P, Mottillo S, Joseph L, et al. Pharmaco- king cessation. Drugs 2009;69:1319-38.
9 FDA. The smoking cessation aids vareni- analysis of randomized controlled trials. cline (marketed as chantix) and bupropion 1 Kwaliteitsinstituut voor de gezondheids- (marketed as zyban and generics). Suicidal 5 Oosterhuis I, Van Groothees AC. Stoppen blijft lastig, ook met varenicline. Pharma- letter 2009;2:1-4. www.fda.gov/downloads/ ving: herziening 2009. Den Haag: Partner- ship Stop met Roken, 2009. www.stivoro.
6 Rigotti NA, Pipe AL, Benowitz NL, Arteaga nl > Voor professionals > Interventies > C, Garza D, Tonstad S. Efficacy and safety H u i s a r t s & W e t e n s c h a p

Source: http://asclepion.nl/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/standaard/download/addendum_varenicline.pdf